HAFFgames #2: Kunst met pixels

Animatie is iets waar we als gamers vaak niet echt bij stilstaan. Toch maakt letterlijk elke game gebruik van animatie. Reden genoeg voor het Holland Animation Film Festival om de HAFFgames DAY te organiseren: Animatie meets games.

Bij animatie in games denk je al snel aan CGI en andere 'bijna echte' animaties en cut-scenes. Toch is er ook nog een hele andere tak van sport: Pixel art. Twee befaamde Nederlandse pixel artists vertelden op de HAFFgames DAY wat pixel art precies is en wat de beste pixel art-games zijn.

Wie zijn de pixel artists?
Paul Veer en Roy Nathan de Groot zijn misschien wel de bekendste pixel artists uit ons kikkerlandje. Ze hebben allebei al vele projecten op hun naam staan. Een van de bekendste daarvan (en bovendien een project waar ze samen aan gewerkt hebben) is Super Crate Box.

HAFFgames day

In het midden links Paul Veer en rechts Roy Nathan de Groot op de HAFFgames DAY met dagvoorzitters Matthijs Dierckx en Eric Bartelson

Wat is pixel art?
Pixel art ontstond op de oude consoles uit de jaren 80, zoals de Commodore 64. Alle animatie uit die tijd bestond uit losse pixels, omdat de consoles beschikten over een lage resolutie en een beperkt aantal kleuren. Later, toen de grafische mogelijkheden waren verbeterd, werd deze oude vorm van animatie omgezet in een kunstvorm. Pixel art was geboren.

Een pixel artist beperkt zichzelf opzettelijk in zijn mogelijkheden om pixel art te maken. Kleinere personages met minder details en een beperkt aantal kleuren is typisch pixel art. En daar draait het nu juist om volgens Paul en Roy:

Paul: "Bij pixel art draait het erom iets tot leven te wekken met de kleinst mogelijke stukjes: je pixels."
Roy: "De kleinste pixel art-personages ooit gemaakt zijn, geloof ik, maar 8 bij 8 pixels. En dat geeft heel duidelijk weer wat pixel art precies is: suggestie. Je kunt met zo’n beperkt oppervlak geen duidelijke gezichtskenmerken of diepe emoties weergeven. Maar een goede pixel artist kan wel die suggestie wekken. Je laat een hoop over aan de verbeelding van de speler."

Iconoclasts

Een goede pixel artist
Een goede pixel artist weet dus met behulp van de kleinste dingen de suggestie van iets te wekken. Hij beperkt zich in zijn kleuren en weet welke invloed elke pixel heeft op het geheel. De meeste pixel artists ontwikkelen bovendien een eigen stijl, die hen onderscheidt van de rest.

Alles in pixel art is handwerk: veel pixel artists willen nog niet eens de functie in Paint gebruiken om een lijn te trekken, maar kleuren zelf alle pixels één voor één in. Dat kost natuurlijk veel tijd en daarom ook veel volharding en liefde. Een goede pixel artist word je niet zomaar.

8-bit
Er zijn ook veel mythes en misverstanden over pixel art. Steeds meer studio’s gebruiken de term als zij bij gebrek aan tijd en geld genoegen nemen met 'mindere' graphics. Maar dit is lang niet altijd echte pixel art. Zoals gezegd gaat er veel tijd in pixel art zitten en moet de artiest zichzelf opzettelijk belemmeren in het aantal pixels en kleuren. Vaak zie je echter in dit soort gevallen dat er wel gebruik is gemaakt van alle mogelijke kleuren of dat een groot deel alsnog met de computer gerenderd is.

"Je ziet steeds meer dat het als excuus gebruikt wordt voor een gebrek aan budget of slechte graphics. 'Oh, het ziet er pixel-ig uit, dus we noemen het pixel art.' Maar zo werkt het niet", aldus Paul Veer. 

Mother 3

'Makkelijk en goedkoop'
Nog zo'n misverstand is dat pixel art makkelijk en goedkoop is. Omdat alles handwerk is, kost het juist meer tijd en als gevolg daarvan natuurlijk meer geld. Een volledige cutscene van één minuut kost een pixel artist minstens een week om te maken. Paul Veers laatste project was Hunger Games: Girl on Fire. Voor de animaties van alleen al de hoofdpersoon was hij drie tot vier weken bezig.

De beste pixel art-games
Om je een idee te geven van wat nu wel goede pixel art is, volgen nu aan aantal games. Roy en Paul lieten op de HAFFgames DAY deze selectie van games zien die, vanuit hun expertise, erg bijzonder zijn.

The Iconoclasts
De artiest verantwoordelijk voor deze game, Konjak, staat bekend om zijn gebruik van beweging. Er beweegt continu van alles op het scherm. Van een plukje haar tot een vallend blaadje. Konjak maakt ook veel gebruik van secondary motion: een beweging als gevolg van een beweging. Bijvoorbeeld als je je abrupt omdraait, dan volgt daarna pas de beweging van je jas of je haar.

Mighty Switch Force
Het is verbazingwekkend hoe goed pixel art werkt op de Nintendo 3DS. Deze game is zo goed afgewerkt, dat het 3D-effect prima werkt.
Might Switch Force

Mother 3
Deze Game Boy Advance-game maakt gebruik van heel simpele personages en graphics. Toch is er met zo weinig mogelijkheden enorm veel emotie in de game gestopt. Het is een juweeltje op het gebied van de 'suggestie'.

Scott Pilgrim vs the World
Dit is een heel duidelijk voorbeeld van de eigen stijl van een artiest. De schattig uitziende personages, gecombineerd met het brute geweld van de game, is typisch de stijl van Paul Robertson.

King of Fighters XIII
Deze game is een voorbeeld van 'borderline pixel art'. De game is eerst gemaakt in HD en vervolgens zijn de beelden pixel voor pixel ingekleurd. De makers hebben hier met opzet voor gekozen om het gevoel van de oude fighter-games te behouden.
King of Fighters XIII

Pixel art is ooit ontstaan uit noodzaak, omdat er geen betere graphics beschikbaar waren. Tegenwoordig is er veel meer mogelijk met animatie, maar toch wordt pixel art nog steeds veel gebruikt in (onder andere) games. Het is een ware kunstvorm geworden met een vleugje jeugdsentiment.