Gekloot in de metro
Veel fokkertjes gebruiken het OV. Reden om eens een kijkje te nemen bij de Amsterdamse metro.
Een poosje geleden uitte ik al eens mijn onvrede over het opdoeken van de Amsterdamse tramlijn 25. Of om preciezer te zijn: mijn onvrede over de onbetrouwbaarheid van de overheid. Ik fris uw geheugen nog even op. Door werkzaamheden kon tram 25 niet door de Ferdinand Bolstraat rijden. Dat zou zo’n twee jaar duren. Mijn verzoek om op een naburige kade een omleidingsspoor aan te leggen viel niet in goede aarde. Want dat was, gezien de relatief korte periode van de stremming, weggegooid geld. Okee dan, ik liet mij overtuigen en legde mij bij de afwijzing neer. Inmiddels duurt die stremming al meer dan tien jaar en is tram 25 door de lange omleidingsroute die moest worden gevolgd, al zijn klanten kwijt. Dit vind ik, vergeeft u mij alstublieft mijn stevige taal, een schoolvoorbeeld van een onbetrouwbare overheid.
Iets soortgelijks dreigt nu opnieuw te gebeuren. Al jaren biedt het Amsterdamse vervoerbedrijf GVB door falend beleid een zeer matige metrodienst. Er zijn gewoon te weinig metrotreinen beschikbaar. Dat is overigens niet uitsluitend de schuld van het GVB. De Amsterdamse Gemeenteraad heeft zich tot vervelens toe bemoeid met de aanschaf van de hoognodige vervangende metro’s voor het tot de draad versleten oude materieel. Dat heeft geleid tot jarenlange vertraging bij de komst van die nieuwe spullen.
Maar ook de renovatie van de metrotunnel was een drama. Meerdere zomers lang was de tunnel buiten gebruik, waarbij telkens planningen niet werden gehaald, het werk werd stilgelegd wegens geknoei met asbest en een zomer werd er in het geheel niet aan de tunnel gewerkt wegens een hooglopend conflict met de aannemer. Maar de metro reed desondanks niet door de tunnel. De metromachinisten waren immers in groten getale met vakantie gestuurd.
Een nieuw dieptepunt beleefden we deze zomer. Wegens werkzaamheden is de metro ‘ontvlochten’ gaan rijden. Dat betekende dat reizigers massaal moesten gaan overstappen op de stations Spaklerweg en Van der Madeweg. Maar het GVB beloofde dat die aansluitingen naadloos zouden verlopen. Niet dus.
Ik neem de Spaklerweg even als voorbeeld. Daar dienen de gebruikers van de Amstelveenlijn over te stappen in metro 54 v.v. Helaas worden die aansluitingen heel vaak niet gerealiseerd. Stadinwaarts valt dat nog enigszins te verklaren door de vertragingen die lijn 51 op zijn lange route oploopt, staduitwaarts natuurlijk niet. Het is strijk en zet dat metro 54 vanaf het Centraal Station op tijd (of met een slechts zeer geringe vertraging) op de Spaklerweg aankomt, terwijl dan de aansluitende 51 toch vertrekt op het moment dat de tunnelmetro stopt, tot grote frustratie van de reizigers die hun aansluiting letterlijk voor hun neus zien wegrijden. Ook zien we regelmatig dat de aansluitende 51 in geen velden of wegen te bekennen is. Het aansluiten op de Van der Madeweg gaat eveneens vaak mis. En ook van de belofte dat metrolijn 54 met lange composities zou gaan rijden om het vervoersaanbod te kunnen verwerken, werd onvoldoende waargemaakt. Treinen waren te kort of vielen uit.
De wijze waarop het GVB het metronet nu laat rijden, is -afgezien van de beroerde kwaliteit- strijdig met het geldende Programma van Eisen. Dat is een bijlage bij de vergunning van het GVB, waarin staat opgeschreven aan welke kwaliteitsnormen het OV moet voldoen. Dus heeft het GVB dit voorjaar aan de Stadsregio Amsterdam netjes een ontheffing gevraagd. Tot 1 november. Nu die datum in zicht komt, heeft het GVB gevraagd, deze ontheffing te verlengen tot op zijn minst eind volgend jaar. Het GVB draagt als argumentatie hiervoor wel bijzonder rare zaken aan. Verbouwingen aan opstelterreinen: zijn wat mij betreft geen rechtvaardiging voor het uitdunnen van de metrodienst. Verhoogde storingsgevoeligheid van het oude materieel: dat probleem houd je ook als je ‘ontvlochten’ rijdt. Bij niet ontvlochten rijden waaieren storingen uit over het hele net: onzin, want je kunt bij een storing het getroffen traject isoleren en de rest van het net gewoon benutten; er liggen zat overloopwissels in het net. De nieuwe metro’s gebruiken meer stroom en de stroomkabels bij het metronet zijn tegen die stroomsterktes niet bestand: het stroomverbruik van de nieuwe metro’s is al jaren bekend, dus het feit dat blijkbaar niemand heeft nagedacht over de energievoorziening is zo verbijsterend dat ik dat argument niet eens wil hóren!
Maar het wordt nog erger. Het GVB kijkt ook alvast vooruit naar ontvlochten rijden na 31 december volgend jaar. Want dan zijn er metro’s nodig voor het proefbedrijf van de Noord/Zuidlijn. Het straks onttrekken van materieel aan de huidige metrodienst voor het proefbedrijf van de Noord/Zuidlijn is onaanvaardbaar als dat ten koste gaat van de reiziger. Bouw daarvoor dan nu nog maar een paar extra nieuwe metro’s in de serie die thans wordt geproduceerd. Of gebruik het materieel uitsluitend 's avonds en 's nachts voor het proefbedrijf. Of beter nog: zorg dat een deel van het nieuw te bestellen materieel voor de Noord/Zuidlijn op een zodanig tijdstip aanwezig is, dat daarmee het proefbedrijf kan worden uitgevoerd.
Maar goed, met alleen maar roepen dat het allemaal een schande is, help ik geen enkele reiziger. Daarom is nagedacht over een compromis. Een aanvaardbare optie zou zijn dat metro 51 niet keert op de Spaklerweg, maar op het Weesperplein. Daar ligt een derde spoor dat daartoe als keerspoor gebruikt kan worden. Op dat moment hebben Amstelveners en Buitenveldernaren betere keuzes: overstapvrij naar CS met tram 5 of met overstap naar CS via Weesperplein (waarschijnlijk per saldo sneller), maar ook overstapvrij naar Amstelstation, Wibautstraat en Weesperplein (waar veel bestemmingslocaties zijn, en ook aansluiting wordt geboden op de trein en de belangrijke tramlijnen op de Binnenring). En omdat deze aanpak toch tot wat materieelbesparing leidt, kunnen hoge frequenties worden geboden.
OV-portefeuillehouder Eric Wiebes van de Stadsregio Amsterdam is nu aan zet. Indien hij de OV-gebruiker en het economisch belang van het OV werkelijk serieus neemt, kan hij onmogelijk akkoord gaan met het door het GVB ingediende verzoek om met de huidige metrodienst te mogen blijven doormodderen. De zogenaamd tijdelijke buitendienststelling van Ferdinand Bolstraat mag niet voortleven in een zogenaamd tijdelijke nooddienstregeling bij de metro, die eveneens keer op keer wordt verlengd tot het einde der tijden. Daarom hoop ik dat Eric Wiebes zich sterk maakt voor het door ons bedachte compromis. Het nader uitgewerkte voorstel ligt inmiddels op zijn bureau.
Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar Zonnetje40. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.
Eindredactie FOK!columns
