Sylvie van der Vaart nutsvoorziening

In de rubriek Plat Haags nemen Driek Oplopers, Luc van Lier, Petertjeprik en harry64 het Nederlandse politieke en maatschappelijke landschap onder de loep.

Hoog tijd voor een stukkie naar aanleiding van de herrie over die interim-bestuurder bij Humanitas DMH. Iedereen schreeuwt moord en brand over het salaris dat Raimond Nicodem  kreeg voor een maandje werk. Een ton. Nou en?

Sommige mensen zijn heel goed in een of ander kunstje of hebben anderszins iets te bieden dat veel geld waard is. Dat die mensen dus ook zeer goed worden betaald, is logisch. Ik kan heel erg slecht voetballen. Niettemin ben ik van harte bereid om voor een fractie van het salaris van de aanvoerder van AC Milaan diens plek in de basis in te nemen. Gaat niet gebeuren. Die dure spits leidt tot meer overwinningen, meer toeschouwers en een vermogen aan merchandising. Bij ons in de buurt loopt een viezige zwerfster rond. Zij zou dolgraag voor een zeer bescheiden bedrag in een aantal nietserige programma’s op de Duitse televisie willen verschijnen. Gaat niet lukken. Die programmabazen trekken liever even de portemonnee voor die Sylvie Meis: die investering verdient zich dubbel en dwars terug in de kijkcijfers en dus in de reclame-inkomsten. Mijn geschifte broer uit Drachten was van harte bereid om voor een tientje per uur bij Humanitas DMH te komen interimmen. Ook geen serieuze optie. Je moet wél wat kunnen…

We wilden het toch zelf? Marktwerking? Vervolgens faalt onze overheid in zijn rol van opdrachtgever. We accepteren dat patiënten worden vermoord in zorginstellingen en dat de daders en verantwoordelijken niet eens worden gestraft. We kijken er niet eens raar van op als hele woonwijken keer op keer zonder stroom zitten. Dat de post in de vuilnisbak wordt gemieterd in plaats van in de brievenbus van de geadresseerde. Onze overheid zal het een zorg zijn. Ook regeringspartijen VVD en de PvdA hebben volkomen maling aan de aftakeling van onze nutsvoorzieningen. Maar waardoor wordt die teloorgang eigenlijk veroorzaakt? Door graaiers in de top van de instellingen en bedrijven? Of misschien toch door slecht overheidstoezicht op zo mogelijk nog slechtere afspraken?

Een douchebeurt moet langer duren dan drie seconden. Tien minuten is een betere tijd. Iedere bewoner moet minimaal om de dag kunnen douchen, en moet daarbij zoveel als nodig worden geholpen. De overheidsbijdrage en de tarieven voor de klanten mogen niet stijgen.

Want daar begint het mee. Humanitas DMH staat niet bekend als een slechte zorgverlener. Er zijn zorgverleners die veel slechtere zorg bieden, terwijl de top daar minder verdient. Dus wat zegt het salaris van de hoogste bazen eigenlijk? Willen we dan als volk liever een beroerde zorginstelling met een laag directiesalaris dan een goede zorginstelling met een hoge beloning voor de top? Doe mij dan toch maar het laatste.

De stroomlevering mag per jaar maximaal een keer uitvallen. Die storing mag vervolgens ten hoogste twee uur duren. De tarieven voor de klanten mogen niet stijgen.

Die marktwerking heeft ons veel goeds gebracht. Kijk maar eens naar de telecomsector. Vroeger moest je bij het staatsbedrijf PTT twee maanden op je telefoonaansluiting wachten. Tegenwoordig heb je letterlijk binnen vijf minuten een prima functionerende telefoon tot  je beschikking. En de bazen van die telefoonboeren krijgen een hoger salaris dan de hoogste baas van de PTT destijds. En voor de wijsneuzen onder u: ja, inclusief verdiscontering van de geldontwaarding. De top verdient meer, maar de klant is er flink op vooruit gegaan.

Waarom gaat het dan mis in bijvoorbeeld de zorg en bij de brievenbrengerij? Gewoon omdat de overheid bij het verstrekken van de vergunningen heeft nagelaten om behoorlijke kwaliteitsafspraken op te leggen, en daar vervolgens ook op toe te zien. Dáár gaat het om. Maar als zorgbedrijf ABC-verpleegzorg een beter product kan neerzetten tegen een lager tarief, dan kan het mij niet schelen wat de directeur verdient... Die baas is zijn of haar gewicht dan in goud waard, en daar mag ‘ie dan ook naar worden betaald.

De bus moet in 98% van de gevallen op tijd komen, de vertraging mag in die overige 2% ten hoogste 10 minuten bedragen. In de spits moet iedereen meekunnen, buiten de spits moet iedereen een zitplaats worden geboden. De overheidsbijdrage en de tarieven voor de klanten mogen niet stijgen.

Maar aan die hoge salarissen behoort wel een keerzijde te zitten. Wanneer de zorginstelling, het stroomkabelnet of de vervoerder niet waarmaakt wat bij het ondertekenen van het contract was waargemaakt, dan dient dat gevolgen te hebben voor de top. In ruil voor die hoge salarissen ben ik van mening dat bij het falen van het bieden van de beloofde nutsvoorziening de verantwoordelijken, en altijd de president-directeur, voor vele jaren in de cel moeten verdwijnen. Want dáár moet het om gaan. Dat de beunhazen en de échte graaiers het voortaan wel uit hun hoofd zullen laten om onze nutsvoorzieningen te misbruiken als schaamlap voor hun eigen zakkenvullerij.

De zwemlessen moeten worden gegeven door bevoegde instructeurs. Binnen 20 lessen van 45 minuten moet 95% van de leerlingen voldoen aan de eisen en dus het zwemdiploma behalen. De overheidsbijdrage en de tarieven voor de klanten mogen niet stijgen.

En ja, ook het personeel van die bedrijven dient fatsoenlijk te worden behandeld. Dus geen mensen ontslaan om ze daarna als rechteloze ZZP’er of alfahulp weer via de achterdeur in dienst te nemen. Maar ook dát kun je als overheid gewoon afdwingen. Door in het contract op te schrijven hoe het zit met de arbeidsvoorwaarden en met het minimale percentage personeelsleden met een doorlopend vast contract.

En als een bedrijf dat allemaal weet waar te maken -dus uitstekende zorg, stroom, post, OV, noem maar op- in ruil voor een bescheiden overheidsbijdrage en redelijke tarieven voor de klant, staat het dat bedrijf wat mij betreft ook vrij om de salarissen van zijn top te bepalen. Dat geldt dus ook voor het inhuren en betalen van die interim-manager bij Humanitas DMH. Liever dat, dan andersom. ProRail moddert voort van de ene wisselstoring naar de andere (op het moment dat ik dit schrijf is Zutphen voor de vijfde achtereenvolgende dag onbereikbaar door een wisselstoring en is ook de dagelijkse storing op het spoor bij Schiphol aan de orde) en de NS vervoert ons als haringen in een ton in smerige treinen met onzichtbare conducteurs en toiletten die zo enorm smerig zijn, dat ze feitelijk niet kunnen worden gebruikt. Maar ja, vergeleken met Raimond Nicodem  ontvangen de directeuren van ProRail en NS ook maar een bescheiden loon.

Volg Driek op Twitter

Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar Zonnetje40. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.

Eindredactie FOK!columns