NS steelt voor Dagobert Dijsselbloem
In de rubriek Plat Haags nemen Driek Oplopers, Luc van Lier, Petertjeprik en harry64 het Nederlandse politieke en maatschappelijke landschap onder de loep.
De afgelopen dagen heeft de NS zich weer eens laten kennen als wel heel bijzonder bedrijf. De NS is niet langer in de eerste plaats onze Nationale Spoorwegdienst. De NS gaat voortaan door het leven als de Nationale Staatszakkenvuldienst. Op hun briefpapier en reclamefolders prijkt voortaan dus ook de op de Belastingdienst geïnspireerde tekst “Beter willen we het niet maken, wel duurder.” Toen ik gisteren op een terras koffie zat te drinken, werd mij door mijn favoriete baristas Lionel en Lara gevraagd, waarom ik steeds opnieuw onbedaarlijk in de lach schoot. Dat komt door een werkelijk schitterende brief. Van de NS. Een prachtig staaltje fictie. Ze schreven dat de NS werk maakt van het scherp letten op kosten en efficiency. De lieverds.
Snappen ze het dan echt niet, in dat hoofdkantoor in Utrecht? De passagier schiet niks op met borstklopperij over efficiency. Efficiencymaatregelen worden voor de reiziger pas écht interessant wanneer deze betekenen dat de tarieven niet exploderen. Maar helaas: de trein ís al niet bijster goedkoop, maar volgend jaar gaan de tarieven door het dak. Een prijsverhoging die zo ongeveer het dubbele van de inflatie bedraagt. Dat noemt de NS dus efficiënt. De enige vorm van efficiency die de NS hanteert, bestaat uit het nog verder inkorten van hun treinen. Want waarom zouden reizigers eigenlijk recht hebben op een zitplaats of een staanplaats? Je kan er toch ook een paar in het bagagerek flikkeren? En een beetje op tijd komen? Nergens voor nodig. Dat is pure luxe.
Maar het lolligste komt nog. Ze hebben bij de NS ook perswoordvoerders. Ik voel een Louis van Gaaltje in mij opkomen. Ben jij nou zo dom of ben ik nou zo slim? De NS laat zich voor het karretje spannen van ons graaikabinet. Dat bezuinigt vanaf 2015 voor 50 miljoen per jaar op ProRail. Dat geld moet die railstoringsdienst maar bij de NS en de andere vervoerders ophalen. En wat is het kletsverhaal waar de woordvoerder van dienst namens de NS mee aan komt zetten? Prietpraat over dat het spoor in ons land steeds drukker wordt bereden en dat de kosten van ProRail daardoor dus stijgen. Staat die man nu écht doelbewust de boel in de maling te nemen? Drukker spoor betekent meer treinen. En aangezien ProRail (simpel samengevat) per gereden trein betaald krijgt, zijn die extra druktekosten dus al gedekt. En dat zou die woordvoeringsmeneer van de NS toch echt hebben moeten weten.
Hoe dan ook, bij de NS is men totaal losgezongen geraakt van wat de taak van de NS behoort te zijn. Reizigers op een fatsoenlijke manier vervoeren tegen een fatsoenlijke prijs. Het ophalen van extra geld door extra hoge tariefstijgingen is strijdig met de doelstellingen van de NS-concessie. Die beoogt dat de reiziger, die het moet stellen met een monopolist op het spoor en dus amper keuzevrijheid heeft, wordt beschermd tegen onredelijke tariefstijgingen.
De NS heeft naar mijn overtuiging geprobeerd, door de extra kosten voor de ProRail-heffing zachtjesaan over meerdere jaren uit te smeren, de reiziger een rad voor ogen te draaien. Ontwapenend naïef. Alsof clubs als Voor Beter OV daar in zouden trappen. Wanneer de stijging gewoon in één keer aan de passagier in rekening zou worden gebracht, dan zou de reiziger veel beter in de gaten hebben, wat er eigenlijk aan de hand is: de NS laat zich schaamteloos misbruiken als geldophaler voor Dagobert Dijsselbloem, die dus feitelijk door middel van een als ProRail-vergoeding vermomde extra heffing van 50 miljoen de burger opzadelt met een verdere lastenverzwaring. De treinreiziger wordt financieel uitgekleed en de NS werkt daar van harte aan mee. De woordvoerder heeft het over ‘gewenning’, maar het gaat hier natuurlijk gewoon om camouflage. De passagiers zachtjesaan laten wennen aan een forse tariefstijging in de hoop dat het wordt gepikt. Nou, mooi niet. De reiziger wordt bestolen en de NS werkt daar fijn aan mee.
Het gaf me wel een soort van opluchting, om gisteravond in het RTL-nieuws voor te stellen dat de NS die woekerheffing gewoon eens lekker niet aan de reizigers zou moeten doorberekenen. Onuitvoerbaar natuurlijk, omdat de NS-directie zich dan op het Ministerie van Financiën kan melden om even uit te leggen waar de winst was gebleven, die net als die 50 miljoen extra ook in de staatskas terecht moet komen. Want het is al lang niet meer zo dat staatssecretaris Wilma Mansveld de baas over de NS is. Zij denkt dat ze er nog over gaat. Fout. U denkt dat ze er nog over gaat. Fout. Wat dit kabinet betreft is de rol van de NS in ons mobiliteitsbeleid uitgespeeld. Het gáát helemaal niet meer over het fatsoenlijk vervoeren van reizigers. Het is Dagobert Dijsselbloem, die aan de touwtjes trekt. En niemand anders.
Echt. Binnenkort staat het als voetnoot op die elektronische borden die de vertragingen van de Nationale Staatszakkenvuldienst melden. Beter willen we het niet maken, wel duurder.
Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar Zonnetje40. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.
Eindredactie FOK!columns
