Zomergasten: Daan Roosegaarde
Diverse FOK!-columnisten kijken op maandagavond terug op het seizoen 2013 van Zomergasten. Driek Oplopers bekeek de laatste uitzending van dit jaar.
Links en rechts in de media zag ik lovende woorden over Daan Roosegaarde, de laatste Zomergast van dit seizoen. Hoewel ook veren in de reet steken wellicht als creatieve kunstgedachte zou kunnen worden opgevat, deel ik dat enthousiasme niet echt.
Een aarzelende, wat wereldvreemde knul, die wat onhandig communiceert. Zo’n joch naar wie in de kroeg niemand wil luisteren. De sneue filosoof die de hele avond besteedt aan het delen van diepe gedachten met het mooiste meisje van het café, dat daarna uiteraard niet met hem naar huis gaat, maar met die stoere bink die de hele avond verveeld en ongenaakbaar op een barkruk heeft zitten hangen. Mooie gedachten, maar zonder erg veel realiteitszin. Mooie uitvindingen en plannen, maar zonder erg veel nut. Lichtgevende verf op de snelweg, net als die sterretjes die op menig kinderplafond in de duisternis plachten op te lichten. Maar wat is er dan mis met een lantaarnpaal met een zonnecollector en een accu? Een jurk die is gemaakt van materiaal dat doorzichtig wordt wanneer de draagster het warm krijgt. Leuk speeltje, maar of daardoor onze samenleving echt ingrijpend verandert… Heel eerlijk gezegd zie ik in Daan Roosegaarde een man in de war, die op de been blijft door z’n kunst die hem helpt, de wereld te begrijpen.
Is Daan Roosegaarde nu een kunstenaar, een architect, een uitvinder of een techneut? Die vraag wordt vaak gesteld, aan hem en door hem. Het antwoord moet Daan ons schuldig blijven. Onbedoeld laat Daan in zijn filmpjes zien, hoe weinig er eigenlijk is veranderd. Op de komst van de mobiele telefoon werd teruggekeken door een filmpje uit 1999. Maar zeg eens hele eerlijk: is onze communicatieve bereikbaarheid nu écht zo enorm veranderd? Tegenwoordig heeft zo’n beetje iedereen een mobiele telefoon, maar destijds stond gewoon op iedere straathoek een telefooncel. Wat nou, computer en tablet? Razendsnelle tekstcommunicatie is er de afgelopen anderhalve eeuw altijd al geweest. De telegraaf, de telex, de fax. Dat er nu in zo’n beetje ieder huishouden wel een computer of vergelijkbaar apparaat met internetaansluiting staat, komt slechts doordat we allemaal rijker zijn geworden en doordat wegens de enorme productie-aantallen die spullen tamelijk goedkoop kunnen worden vervaardigd. Maar daar hoorde ik Daan pas veel later in de uitzending wat over zeggen. Ook de deelfiets is niets nieuws onder de zon, inderdaad. Dat een chipje in het frame nu diefstal verhindert is weliswaar een leuk detail, maar de basisgedachte dateert dus al van de jaren-60.
Een man in de war. Die constateert dat allerlei zekerheden die we altijd als vanzelfsprekend hebben gezien, dat in de toekomst niet blijken te zijn. Die daarom oproept tot het vinden van creatieve oplossingen. Ik zie hem een beetje als de wanhopige bedrijfsdirecteur, die aan de rand van de afgrond zijn personeel oproept, met iets creatiefs te komen. Is ‘wees creatief’ dan een eufemisme voor ‘ik weet het niet’? Daan Roosegaarde bleef steken in algemeenheden, met zijn creatief appèl en de stoplap “delen is het nieuwe hebben”. Wereldwijd heeft het communisme keer op keer laten zien, dat van dat delen weinig tot niets terechtkomt. Daarmee zijn de teksten van Roosegaarde verworden tot prietpraat, of op z’n best tot holle retoriek. Sloeg hij dan echt uitsluitend de plank mis? Nee, dat nu ook weer niet. Zijn constatering dat de komst van betere techniek niet automatisch leidt tot betere televisieprogramma’s, die deel ik voor de volle honderd procent. Maar al met al was Daan beslist een tegenvallende Zomergast.
Veel waardering voor interviewer Wilfried de Jong, trouwens. Hij bracht zijn gast herhaaldelijk uit balans door op precies het juiste moment precies de juiste lastige vraag te stellen. Roosegaarde stond op zeker moment het huilen nader dan het lachen, en exact op dat moment stopte De Jong met pesten. Dat is groots. Op tijd stoppen is altijd beter en mooier dan dansen op het lijk. Als deze serie Zomergasten één ding duidelijk heeft gemaakt, dan is het wel dat Wilfried de Jong een bijna niet te evenaren topinterviewer is.
Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar Zonnetje40. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.
Eindredactie FOK!columns
